*** Ấn độ muốn cấm Bitcoin ***
Như bạn đã biết thông tin gần đây Ấn độ lên kế hoạch cấm Bitcoin, một số người sẽ quan tâm đến việc giá Bitcoin sẽ biến động như thế nào sau khi lệnh cấm có hiệu lực tuy nhiên mình lại muốn thảo luận 1 vấn đề đó là một nhà nước nếu muốn, sẽ phải cấm Bitcoin bằng phương pháp nào để đạt hiệu quả hoặc ít nhất là khả thi?
Khó viết luật
-Thứ nhất: nếu xem Bitcoin là tiền tệ thì chắc chắn nó sẽ phạm luật, dùng 1 ngoại tệ trên 1 lãnh thổ để thanh toán mua hàng hóa tại lãnh thổ đó là phạm luật, bạn phải thanh toán bằng nội tệ của quốc gia đó yêu cầu. Vậy nên việc đổi Bitcoin lấy hàng hóa chẳng hạn là việc phi pháp và chắc chắn sẽ dễ dàng bị chế tài khi giao dịch 1 đồ vật có tính chất vật thể (quần áo, thức ăn…) với Bitcoin.
-Thứ hai: nếu xem Bitcoin là hàng hóa, sản phẩm, tài sản tin học ảo… thì việc sở hữu Bitcoin là không trái pháp luật:
- Bitcoin không phải là hàng hóa cấm, vũ khí… gây tổn hại sức khỏe hay thương tổn… bất kỳ ai
- Nếu Bitcoin bị liệt vào danh mục hàng hóa cấm, thì vì:
“Nhân dân có quyền làm bất kỳ thứ gì pháp luật ko cấm
Còn nhà nước chỉ được làm những gì mà pháp luật cho phép”
-> Nên buộc phải thay đổi luật pháp và hiến pháp… Để điều chỉnh và chỉ đạo nhân dân của một quốc gia là thứ gì là có hại và người dân không được sở hữu ví dụ: pháo, mìn, ma túy, nhạc bản quyền.mp3, phim ảnh đồi trụy.mp4… và bây giờ thêm Bitcoin vào danh sách trên. Do đó nếu cấm thì chỉ có thể cấm nhân dân không được sở hữu Bitcoin, vì loại hàng hóa này nằm trong danh mục cấm lưu hành.
Vậy khó viết luật ở chổ nào? Chỉ cần viết là cấm sở hữu các loại tiền số tư nhân phát hành chứ khó chổ nào?
Khó là ở chổ định nghĩa một cá nhân như thế nào là sở hữu Bitcoin -> do đó hành vi phạm luật mới được cấu thành tội danh sở hữu hàng quốc cấm đó.
Về mặt kỹ thuật, một đồng tiền số, ví dụ như Bitcoin, vốn dĩ không ai sở hữu nó cả, kể cả khi người ta nói bạn có 1tr BTC thì thực chất bạn cũng không có 1 đồng BTC nào trong tay cả, nếu bạn nói bạn đang lưu trữ Bitcoin bạn chẳng qua chỉ là đang lưu trữ cái private key hay còn gọi là khóa cá nhân, cái khóa cá nhân này dùng để quản lý 1 cái ví (nằm trên Blockchain) cái khóa cá nhân này dùng để ra lệnh cái ví chuyển số BTC trong ví đi qua một ví khác, về mặt kỹ thuật không có bất kỳ ai sở hữu đồng BTC nào, số BTC này chạy loạn trên Blockchain mà thôi, tất cả Bitcoin và các ví đều nằm trên Blockchain phi tập trung, cái người dùng đầu cuối giữ chỉ là cái chìa khóa cá nhân -> do đó sẽ phải viết một điều luật thật cụ thể rằng cấm người dân sở hữu 1 đoạn mã khóa cá nhân? Liệu việc đó có hợp lý, về bản chất đoạn khóa đó là một đoạn ký tự ngẫu nhiên nhằm mục đích không cho ai dò ra được chứ nó cũng chẳng có giá trị hay tác dụng gì mà phải nằm trong danh mục hàng quốc cấm? Và đoạn mã này cũng không thể phân biệt với các đoạn mã khác cùng chủng loại nhưng không dùng để điều khiển ví mà dùng cho mục đích công nghệ khác.
So với việc chứa chấp ma túy, nhạc phim lậu trong máy tính… thì việc ấy dễ dàng định tội chủ của những thứ trên, nhưng Bitcoin lại khác vì vốn bạn không hề sở hữu Bitcoin, bạn chỉ sở hữu quyền chuyển Bitcoin đi (nếu trong ví bạn có nó). Giống như bạn có sở hữu quyền sử dụng đất chứ bạn không có quyền sở hữu đất.
-Đó là với những người tự lưu trữ khóa cá nhân, còn những người sử dụng sàn ví dụ coinbase hay binance… họ thậm chí còn không sở hữu khóa cá nhân, khóa cá nhân là do sàn giữ, sàn dùng khóa cá nhân này để lệnh BTC trong ví trên Blockchain đi qua ví chỉ định. Cái người dùng giữ ở đây chỉ là user+pass login vào sàn, và cái user+pass đó vốn không hề chứa Bitcoin trong đó, cũng chẳng có private key trong đó, cái private key là sàn giữ.
-Vậy họ chỉ có thể cấm thợ đào hay những người tải Bitcoin Core về cài vào máy (nó sẽ tải 300GB blockchain về trữ ở ổ cứng) và trở thành 1 trong những node lưu trữ Blockchain.
Khó thi hành luật
Tiếp theo, giả định rằng một điều luật đã thực sự sinh ra rằng: bất kỳ ai trong đất nước random ra một ví từ 1 khóa cá nhân nào đó và giữ khóa cá nhân đó với mục đích điều khiển và nhận BTC trên Blockchain được tạo ra, tức là điều luật đó thật sự cụ thể như thế – và người ta cũng đã bắt được một số người cố tình vi phạm luật trên -> việc tiếp theo là làm thế nào bên công tố và điều tra viên chứng minh bị cáo sở hữu một private key như thế? Tức là chứng minh được bị cáo sở hữu private key, chứng minh được private key này có thể hiệu lệnh 1 số bitcoin trên blockchain di chuyển đến một ví nào đó. Chỉ có một cách duy nhất là bị cáo tự giao nộp mình, tự khai báo private key và mật khẩu giải mã private key và tự dùng chúng để chứng minh bản thân có thể điều khiển Bitcoin trên Blockchain. (Vậy một người tạo ví nhưng không có đồng BTC nào có phạm luật?)
Nếu bị cáo khăn khăn private key bên công tố đưa ra cáo buộc không phải của mình, làm cách nào xác định?
- Thứ nhất: không ai biết private key, private key luôn được mã hóa ra một tập tin nào đó, không thể xác định private key của 1 ví cho trước chứ đừng nói là muốn biết private key của một người.
- Thứ hai: dù thu thập được private key và giải mã được và điều khiển được, lấy gì gán ghép ví đó private key đó vào một người cụ thể?
Nếu cơ quan điều tra nhận được một đơn tố cáo ai đó có sở hữu bitcoin – có danh tánh bị cáo và địa chỉ ví bitcoin được cho là của bị cáo, làm sao họ biết đơn tố cáo đó là vu khống hay sự thật? Rõ ràng là họ phải có private key + mật khẩu giải mã private key + sự tự nhận chủ ví của bị cáo. Nếu ta ngụy tạo bằng cách tạo một ví và chuyển BTC vào sau đó cung cấp cả private key + danh tánh một người bất kỳ là ta có thể luận tội họ dù họ không nhận tội?
Mất nhiều hơn được
Khi cấm Bitcoin sẽ được gì?
Thực chất mà nói là chả được gì cả, vì nó không hiệu quả – không có phương pháp thực thi lệnh cấm lẫn phương tiện đánh giá hiệu quả của lệnh cấm.
-Nếu họ cấm địa chỉ truy cập các sàn giao dịch, người ta chỉ đơn giản là dùng VPN, TOR… Proxy để truy cập sàn ở nước ngoài. Chưa kể có thể có các sàn phi tập trung sử dụng mạng ngang hàng ngăn chặn chúng thật sự là bất khả thi trừ khi đóng lại mạng Internet.
-Nếu cấm họ buộc phải cấm cả Paypal, vì Paypal sắp cho mua bán Crypto toàn thế giới
-Visa cũng rục rịch triển khai chạy tiền số
-Họ chỉ cần add thẻ tín dụng vào được sàn, họ sẽ có thể mua bán được Bitcoin
… Nếu chặn những thứ trên sẽ toàn mất chứ chẳng được gì
Khi cấm Bitcoin sẽ mất gì?
-Mọi giao dịch sẽ trở vào bóng tối không thể kiểm soát vì sàn hoạt động ngoài vòng pháp luật và không hợp tác với chính phủ nhằm bảo vệ quyền lợi khách hàng.
-Cấm Paypal, Visa,… tức là mua sắm online thương mại điện tử coi như chìm xuồng.
-Sàn còn có một kiểu giao dịch là p2p: đây là kiểu giao dịch cá nhân với cá nhân, nếu họ không đề cập thông điệp khi chuyển khoản là mua tiền số hay mua BTC… thì cũng không thể nào biết được giao dịch đó là mua bán cái gì.
-Mất khả năng giám sát hoạt động rửa tiền, thu thuế thu nhập, định danh địa chỉ ví…
-Nguồn nhân lực lập trình có thể phân bổ vào công nghệ Blockchain cũng không có đất dụng võ
Kết
Trung quốc đã bó tay khi muốn cấm Bitcoin, cái mà họ làm được chỉ là đuổi hết những sàn giao dịch ra khỏi nước, hy vọng rằng Ấn độ sẽ làm được điều gì khá khẩm hơn chứ bản thân tác giả cảm thấy việc cấm Bitcoin là vô phương và bất khả thi.